In today's Swiss German lesson you will learn how to make a compliment in Swiss German. 

Grüezi Frau Häller.
Hello Mrs. Häller.
Ich ha gseh, dass Si hüt zum Wösche iitreit sind.
I have seen, that you are entered in the list for doing the laundry today.

Jo, genau. Ich ha hüt Wösch-Tag.
Yes, exactly. I have a laundry day today.

Cha das sii, dass si scho fertig sind?
Can it be, that you are already finished?

Nei, ich mues no e Maschine mache, aber denn bi-n-i fertig.
No, I have to “make one more machine”, but then I’m finished.

Oh, chönnt-i denn schnäll no e Maschine obtue?
​Oh, could I     quickly put on a machine after that?

Ich cha
I can
du chasch
you can
er cha
he can
si cha
she can
es cha
it can
mir chönd
we can
ir chönd
you can 
si chönd
they can

Ich ha chönne
I was able to


Conversation 1 

Chasch guet schwümme?
Can you swim well?
Nei, überhaupt nid. 
No, not at all.
Ich fühle mi im Wasser nid so sicher.
I don’t feel so safe in the water.
Ich bi lieber a Land.
I prefer to be on land.
Das isch aber schad, do verpassisch öppis.
But this is a pity, you are missing out on something.
Bsunders a heisse Summertäg isch das doch s Beschte, wo-d chasch mache.
Especially on hot summer days, this is the best thing you can do.
Das schtimmt. 
That’s right. 
Chasch du mir leere schwümme?
Can you teach me how to swim?
Vilicht überwind-i denn mini Angscht.
Maybe then I will overcome my fear.
Jo. Das cha-n-i scho mache. 
Yes. I can do that.
Ich bi nämlich e richtigi Wasserratte.
I happen to be a real water rat.
Ich ha scho chönne schwümme, bevor i i di erschti Klass cho bi.
I already could swim, before I came to the first class.

Conversation 3

Als erschts muesch d Angscht vom Wasser chli verlüüre.
First you have to loose your fear of the water.
Wie wär’s wenn mir is Alpamare würded goh?
So how about us going to Alpamare?
Wiso nid?
Why not?

Mir chönd so quasi als Belohnig goh, noch mine erschte Schwümmschtunde.
We could go as a reward for my first swimming lessons.
Ich glaube, ich fühle mich besser, wenn i scho chli vertrauter bi mit em Wasser.
I believe, I will enjoy myself better when I am a bit more familiar with the water.

Conversation 4

Hilfe, Hilfe!
Help, Help!
Ich cha nid schwümme!
I can’t swim!
Ich vertrinke!
I’m drowning!
Nur kei Panik. 
No panic.
Do isch es gar nid so tüüf.
Here it’s not so deep.
Gsehsch du chasch do schtoh!
See, you can stand!
Chum ich zeig dir, wie das goht.
Come I show you, how it goes.
Als erschts muesch mal leere touche.
First, you have to learn how to dive.
Heb d Nase zue und versuech uf de Bode z sitze.
Hold your nose and try to sit down on the floor.
Gesch, es isch gar nid so eifach, z vertrinke!
See, it isn’t that easy to drown!
Du hesch automatisch Uuftriib.
You automatically go upwards.

Today we will talk about the verb  "should" in Swiss German.

Was söll i mache?

ich söll
I should 
du söllsch
you should 
er söll
he should
si söll
she should 

mir söled
we should 
ir söled
you should 
si söled
they should 


D Chind vo mine Nochbere sind sehr luut.
My neighbors' kids are very loud. 

Si schpiled di ganz Ziit im Garte.
They play in the garden all the time.

Si schreied, si schpiled.
They shout, they play. 
Wiso schpiled si nid eifach mit irne Händys und sind ruig?
Why don’t they just play with their phones and keep quiet?
Söll i de Polizei aalüüte?
Should I call the police?

Söll i mit mine Nochtere rede?
Should I talk to the neighbors?
Söll i eifach e Notitz schriibe und si i ire Briefchaschte rüere?
Should I write a note for them and throw it in their letterbox?

Was söll i mache?
What should I do? 
De Paul het gseit ich söll Oropax i d Ohre tue.
Paul said I should put earplugs in my ears.
D Susann het gseit ich söll nid so zimperlich si und de Chind ire Schpass gönne.
Suzanne said I should not be so fussy about the kids having fun.

S Nochbers hend gseit, dass iri Chind s Rächt hend Chind z sii.
The neighbors said, that their children have the right to be children.
Wenn mir das nid passi, söll i uf de Mond go wohne.
When this doesn’t suit me, I should go and live on the moon.

De Herr Dokter het gseit, ich söll mit ine go schpile.
The doctor said I should go and play with them.
Das würd mir guet tue.
This would do me good.
Mine Sohn het gseit, ich chöni jo uf de Fridhof go wohne, wenn mir s Läbe z luut sig.
My son said I could go and live on the graveyard when life is too loud for me.

Mini Tochter het gseit, ich söll si froge, öb si nid chönnted e Schtund lang chli ruiger sii, wenn ich miis Mittagsschlöfli mache.
My daughter said I shall ask them whether they could be a bit quieter for an hour when I have my afternoon nap.

Uf jede Fall isch es wichtig, dass mer ruig mitenand redt und endand zuelost.
​In any case it’s important, that one talks quietly with each other and listens to each other.

Today we will learn to ask simple questions. You will learn how to ask "how far..." in Swiss German. Since Switzerland is a small country everything is  very close or a stone's throw away (Chatzeschprung) I hope you will find the phrases useful and will be able to use them in every day conversations with Swiss people. Enjoy the lesson. 

Wie wiit isch es bis uf Friburg?
How far is it to Fribourg?

Das isch nur e Chatzeschprung.
This is only a stone’s throw away.

Mit em Zug bisch i-n-ere Halbschtund det.
With the train you’ll be there in half an hour.

Wie wiit isch es no bis zu de Badi?
How far is it still to the outdoor pool?

Das isch nur es Chatzeschprüngli!
This is only a small stone’s throw away.

Si isch grad do um de Egge.
It is right around the corner here.

Entschuldigung, wie wiit isch es no bis zum nöchschte Beizli?
Sorry, how far is it still to the next pub?

Oj, do münd Si no chli Geduld ha.
Oh, you have to be patient here.

Z Fuess isch es sicher no e Schtund.
On foot it is surely still one hour.

Oje. Ich ha ghofft, dass es nur no e Chatzeschprung isch.
Oh,  I hoped that it would be only a stone’s throw away.

Ich bruuche e Pause und öppis z trinke.
I need a break and something to drink.

Wie wiit hesch vo dir bis zu diinere Fründin?
How far is it from your place to your girlfriend’s?

Das isch zum Glück nur e Chatzeschrung.
Luckily this is only a stones throw.

So chö-mer üs jede Tag träffe.
So we can meet each other every day.

Chunsch no schnäll uf e Schprung ine?
Do you quickly come in “for a jump”? (short stay)

Ich ha no chli Chueche vo Geschter und es wär nid guet, wenn i dä würd elei fertig ässe.
I still have some cake from yesterday and it wouldn’t be good, when I would finish eating it on my own.

Jo gärn, aber würklich nur churz. Mine Zug fahrt i 40 Minute.
Yes please, but really very short. My train goes in 40 min.

Here's a short story told by my student from Hungary. 

Wo-n-i i de Schwiiz bi gsi, bi-n-i mit em Bähnli uf de Pilatus gange.

Am gliiche Tag bi-n-i au z Luzärn gsi.

Denn bi-n-i uf Gruyère und uf Broc gange, aber i de Schoggi Fabrik hätt-i müsse zwöi Schtund lang Schlange schtoh, wil s so vil Lüüt gha het.

Drum bi-n-i det nid gsi.

Au s Jungfraujoch het nid döffe fähle.

Ich ha s Inter-Rail Ticket gha für d Schwiiz, aber ab Interlake Oscht ha-n-i müsse nochezahle.

Zum Glück ha-n-i mit miim Interrail-Bilet Rabatt gha uf s Bilet für s Jungfraujoch, aber trotzdem het s no 186 Franke 20 gchoschtet.

Ich ha während miim Ufenthalt i de Schwiiz immer z Bar übernachtet.

Vo det isch es ganzi 5 Schtund gange, bis i uf em Jungfraujoch obe gsi bi.

Uf de chliine Scheidegg ha-n-i meh als e Halbschtund Uufenthalt gha. 

Ich ha mi müsse chli aklimatisiere.

Aber det isch au sehr schön gsi.

Uf em Jungfraujoch het s e Hütte, wo 45 Minute vo de Schtation ewäg isch.

Leider ha-n-i zwenig Ziit gha, bis det z wandere.

Aber um d Bärgschtation ume het s au interessanti Ort.

Es het e-n-Iispalascht, e-n-Uuschtellig über d Bahn und d Bärge, und verschideni Uussichtspünkt, wo mer es wunderbars Panorama uf die höchschte Bärge vo de Schwiiz het.

Vo det uus gseht mer au de Aletschgletscher.

Det het s au e Freiziitpark, wo mer uf em ewige Iis cha go schiifahre oder schlittle, aber ich bi nid gange.

Das isch ebe i miim Bilet nid inbegriffe gsi.

Das hätti wider zuesätzlich gchoschtet. Miis Zugbilet isch süsch scho sehr tüür gsi und het mir es Loch is Portmonnee gfrässe gha. 

Wenn mer de Swiss Pass het, denn cha-mer chli meh mache mit de Bahn.

Defür isch de Swiss Pass chli tüürer als s Interrail-Bilet.

Ich ha 216 Franke zahlt für füüf Täg Interrail. Das lohnt sich, wenn mer vil mit em ÖV underwägs isch, vor allem, wenn mer keis Halbtax het.

S Guete isch, dass mer demit au uf de Bärgbahne chli Ermässigung het.

Ich ha miis Interrail-Bilet no z Ungarn gchauft.

Das Ticket isch während emene bestimmte Monet gültig, wo mer sich d Reisetäg frei cha uuswähle. 

Mit em Interrail-Bilet cha-mer au Bus und Schiff fahre. Es isch so wie-n-es GA.

Ich ha z Bar e Wohnig uf AirBnB gfunde, wo-n-i für die Täg gmietet ha.

Uf em Internet isch gschtande, dass die Wohnig näb-emene Park isch.

Denn ha-n-ich ine es Email gschribe.

De Vermieter het mir zrugg gschribe und gseit, dass ich nöimed andersch wird wohne, aber dass er mir alles wird zeige.

Ich bi also sehr gschpannt gsi,  wo-n-i schlussändlich wird schlofe.

Mini Wohnig isch es chliises, gmüetlichs Schtudio gsi.

Und ich ha für die 4 Nächt knapp 400.- Franke zahlt.

Das isch s billigschte Aagebot gsi für es Schtudio.

Mir isch es wichtig gsi, dass i au e Chuchi ha. So ha-n-i s Zmorge sälber chönne mache und Picknick vorbereite.

Ich ha versuecht s z vermiide is Reschtorant z goh.

Defür ha-n-i Cervelats oder anderi Würscht und Brot gchauft.

Wie hesch de erscht Auguscht erläbt?

Das isch de Tag gsi, wo-n-i uf em Pilatus gsi bi.

Eigentlich ha-n-i wölle am Obig uf Züri goh, go erschte Auguscht fiire, aber ich ha s Fäscht nid gfunde und es het keis organisierts Füürwärch gha.

Ich bi enttüscht gsi, wil i imene Artikel über s erscht-Auguscht Fescht z Züri gläse ha, dass es sehr schön mues sii.

Wo-n-i gmerkt ha, dass es z Züri keis Füürwärch git, isch es leider scho z schpot gsi, uf Zug oder Luzärn goh.

Ich möcht bald wider i d Schwiiz goh. 

Ich möcht go Gleitschirmflüüge, i d Bärge, zum Biischpil uf Rigi Kaltbad goh und no vili anderi Ort go bsueche.

Dä Uusflug het mir Ziit gäh zum mich z sammle und über miis Läbe nochezdänke.

Wo-n-i hei bi cho, ha-n-i mi wider chli klarer gseh, obwohl, dass i nid vil bewusst über miis Läbe nochedänkt ha.

Ich ha s Gfühl, dass d Ziit riif isch für e Veränderig.

Das isch nid eifach e schpontani Entscheidig, wo sich schnäll wider verflüchtiget.

Ich ha s Gfühl, do isch öppis, wo sich langsam entwicklet und Form aanimmt.

S nöchschte Abentüür warted druf, erläbt z wärde!

In today's Swiss German lesson we will talk about neighbours. 

Do you get along with your neighbours? 

How do you solve problems with them?

Uf dem Bild schiint s, dass de Nochber siis Auto vor de Garasch vom andere parkiert het.
On this picture, it seems that the neighbour parked his car in front of the garage of the other one.

Jetz cha-n-er mit siim Auto nid i d Garasch fahre.
Now he can't drive into the garage with his car.

Was würdsch i dere Situation mache?
What would you do in this situation?

Im Momänt bi-n-i guet druf und ich glaub ich würd ganz aaschtändig go froge, öb er siis Auto chönnt nöimed andersch äneschtelle.
At the moment I feel good and I think I would go and ask very politely, whether he could park his car somewhere else.

Meischtens mached das d Nochbere jo nid mit böse Absichte.
Mostly the neighbors don't do this with bad intentions.

Drum isch es besser, wenn mer ruig bliibt und si fründlich druf hiiwiist.
That's why it's better when one stays calm and points it out friendly.

Ich cha-mer s chuum vorschtelle, dass si denn nid bereit wäred, s Auto z verschtelle.
I can barely imagine that then they wouldn't be happy to move the car.

Di meische Lüüt sind jo vernümftig.
Most people are reasonable. 

Meischtens git s e logischi Erklärig defür, wiso öpper so öppis macht.
Mostly there is a logical explanation, why someone would to something like that.

Vilicht isch es jo e-n-eleierziehendi Mueter, wo einsam isch und gärn Bsuech hätt.:-)
Maybe it's a single mother, which is lonely and would like to have guests. :-)

Wenn s natürlich öpper extra macht, nur zum mi närve, denn chönnt-i im schlimschte Fall au no de Polizei aalüüte, aber nume, wenn s nid andersch goht.
When somebody does this deliberately, of course, just to get on my nerves, then in the worst case I could call the Police, but only when it doesn't work differently.

Es isch vil wärt, wenn mer gueti Beziehige mit sine Nochbere het.
​It's worth a lot, when one has good relationships with his neighbours.

De Gascht
The guest

S Usland
The “outland” =  foreign country

Cho bsueche
To come to visit
D Erwartig
The expectation
Es Programm uufschtelle
To set up a program
D Belaschtig
The burden
Öpper entlaschte
To relieve
Erzieh, erzoge
To raise, bring up, brought up
Öppis biiträge
To contribute
D Wärtschätzig
Appreciation
Übernachte
To stay overnight
Belaschtend
Burdensome
Gaschtfründlich
hospitable
Verwöhne
To spoil
Sich lo bediene
To let yourself be attended to /waited upon
Fuul
lazy

Di letschte Johr he-mer rächt vil Gäscht gha.
Last years we had quite a lot of guests.

Und wil vil vo üsne Fründe im Usland wohned, chömed si grad für mehreri Täg zu üs i d Schwiiz.
And because a lot of our friends live in other countries, they come to Switzerland for a few days in a row.

Das isch mängisch rächt schtressig mit dene zwöi chliine Chind.
Sometimes this is rather stressing with our two small children.

Es git Lüüt, wo d Arbet nid gsehnd und d Erwartig hend, dass mir üs di ganz Ziit um si kümmered und ine es Programm uufschtelled.
There are people who don’t see the work and expect, that we look after them and make a program for them all the time.

Si gsehnd überhaupt nid, was mer alles z tue het mit so chliine Chind und hälfed nid mit
They don’t see at all, what we have to do with so small children and don’t help us.
Anschtatt üs wenigschtens chli z entlaschte, sind si no e grösseri Belaschtig für üs.
Instead of relieving/ unburdening us, they are even more of a burden for us.
Ich finde, dass üsi Generation i dere Hiisicht schlächt erzoge worde isch.
I find that our generation was badly raised in this regard.

Si chömed nid emol uf d Idee!
They don’t even have the idea!

Es wird erwartet, dass vo de Gaschtgäber alles finanziert und organisiert wird.
It is expected, that everything is financed and organized by the host.

Vor allem wenn si längeri Ziit bliibed, chönnted si mindeschtens au finanziell öppis zum Zämeläbe biiträge.
Especially when they stay for a longer period of time, they could at least contribute financially something to the living cost.

Und es wird nid mol e Wärtschätzig oder Dankbarkeit zeigt.
And appreciation or thankfulness is not even showed.

Si empfinded das als sälbschtverschtändlich.
They perceive this as obvious.

Wenn d Bsuecher ganz jung sind, vilicht Schtudänte, cha-mer das jo no verschtoh.
When the visitors are very young, maybe students, one can understand this.

Die sind no jung, wenig erfahre und hend kei Gäld.  
They are young, little experienced and have no money.

Aber vo Lüüt i üsem Alter, würd i doch meh erwarte.
But from people our age, I would expect more.

So he-mer jetz also aagfange, üsne Gäscht z säge, dass si nid bi üs chönd übernachte, wil mir zwenig Platz hend und si is Hotel münd goh.
So we started to tell our guests, that they can’t stay overnight at our place, because we don’t have enough space and that they have to go to the hotel.

Das isch vil weniger belaschtend für üs.
This is less burdensome for us.

Defür gseh-mer si aber au vil weniger.
On the other hand, we don’t see them as much.

Wenn d Gäscht im Hotel münd übernachte, denn het mer e gwüssi Dischtanz und cha sich träffe, wenn mer Ziit het.
When the guests have to stay at the hotel, then there is a certain distance and one can meet them when one has time.

Aber es isch schwirig für üs, nei z säge und üs z beschränke, wil eigentlich wäre mir sehr gärn gaschtfründlich.
But it is difficult for us to say no and to restrict ourselves because we really would like to be hospitable.

Ich finde s schad, dass mer de Lüüt mues säge, was mer vo ine erwartet.
I think it’s a pity, that one has to tell the people, what one expects from them.

Üsi Generation isch z fescht verwöhnt worde und es het vil fuuli Paschas, wo sich gärn lönd lo bediene.
Our generation was too spoilt and there are lazy buggers, which like to be attended.

Wie isch das bi dir, wenn du Gäscht hesch?
How is it when you have guests?

De Closchaar

chnocheschtier
broke

es paar Schtei
A few francs (stones)

giizig
stingy

jufle
To rush

verdiene
to earn

schufte
to work very hard

s Läbe gnüsse
to enjoy life

umejette
to fly around

über Liiche goh
to walk over dead bodies

obe-n-abe gheie
to fall down

Das isch mir gliich.
I don’t care.

e Nichtsnutz
A good-for-nothing

d Schand
disgrace

De Pulli
the sweater

S Obdachloseheim
Homeless shelter

Ich ha Durscht.
I am thirsty.

De Güselchübel
garbage

schicke
To send

Ich bruuche nid vil.
I don’t need a lot.

Es Bänkli
A small bench

​
Ich bi chnocheschtier.
I’m broke.

Hesch mir es paar Schtei?
Do you have some money for me?

Bis doch nid so giizig.
Don’t be stingy.

Wiso bisch immer am Jufle und hesch kei Ziit?
Why are you always in a rush and why don’t you have time?

Du verdiensch s Gäld und ich hilf dir s uuszgäh.
You earn the money and I help you to spend it.

Du schuftisch und ich gnüsse s Läbe.
You work hard and I enjoy life.

Ich ha au einisch zu dene ghört:
Once I belonged to those people too:

ich bi umejetted i de Wält, ha gschuftet für vil Gäld.
I flew around in the world and worked my butt off for a lot of money.

Ich bi über Liiche gange, zum meh Erfolg z ha,
I went over dead bodies to have more success,

…  und vo wiit obe-n-abe gheit.
… and I fell down from high above.

Debii ha-n-i gmerkt: So mach-i miich, mini Familie und mini Umwält kaputt.
That’s when I realized: Like that I destroy myself, my family and my environment.

Aber jetz isch mer all das gliich.
But now I don’t care about all this.

Du dänksch miis Läbe het kei Wärt?
You think my life is worthless?

Ich bi e Nichtsnutz und e Schand?
I am good-for-nothing and a disgrace?

Ich bi hüt de Bescht im No-Waste Läbe.
Today I am the best in No-waste-living.

Ich recycle alles, wo-n-i cha.
I recycle everything, what I have.

Wenn i öppis nid bruuch chauf-i s gar nid ersch.
When I don’t need something, I don’t buy it in the first place.

Wenn s chalt isch, ziehn-n-i e Pulli meh aa.
When it’s cold, I just put on one more sweater.

Und im Obdachloseheim hilf i jedem so guet i cha.
And in the homeless shelter I help everyone as good as I can.

Ich ha immer es guets Wort uf de Lippe. 
I always have a good word on my lips.

Und jede Obig schick-i es Danke gäge Himmel.
And every evening I send my thanks towards the sky.

Ich ha durscht, wott öppis zum Trinke chaufe.
I am thirsty, I want to buy something to drink.

De Rescht find-i i diim Güselchübel.
The rest I will find in the garbage:

Es Brot mit samt enere Wurscht.
A bread with a sausage.

Ich bruuche nid vil zum glücklich sii:
I don’t need much to be happy:

Es Bänkli a de Sunne
A bench in the sun

Und vilicht e zwöite, wo so dänkt wie-n-i.
And maybe a second person who thinks like me.

Letschti bi-n-i mit üsere 10jöhrige Tochter is Reschtorant gange.
Recently I went to a restaurant with our 10-year-old daughter.

Das isch üses Gschpröch im Reschtorant:
Here is our conversation in the restaurant:

“Ich möcht s Tagesmönü  und üsi Tochter möchti gärn s Chindermenü.”
I want a  normal meal and our kid wants the kids' menu.
​
De Chällner muschteret üsi Tochter und seit: “Isch si Nüüni?”
Waiter looks at kid  "Is she 9?"

Ich: “Nei, si isch scho Zähni gsi.”
Me: "No, she was already 10."
​

Chällner: “Es tuet mir leid, s Chindermenü isch nur für Chind bis Nüüni.”
Waiter: "Sorry, Kid meal is only for kids up to 9 years old"

 “Ohh, OK. Hend si e-n-alternativs Menü?”
"Ommm, OK. Do you have an alternate meal?"

Chällner: “Nei.”
Waiter: "No."

“Mini Tochter wünscht aber nume s Chinder Chicken Nuggets Menü mit Pommfrit.”
"But my daughter would only like the KIDS Chick Nugget meal with fries.”

Chällner: “S Chindermenü isch nur für Chind bis Nüüni, ohni Uusnahm.”
Waiter: "Kids menu is only for up to 9 years old. No exceptions.

Sie mues öppis anders us em normale Menü wähle.”
She'll have to order something else from the  normal menu."

Ich “Aber si het kei Luscht uf di andere Sache.”
"But you don't have anything that she wants from your normal menu."
​
Chällner: “Es tuet mir würklich Leid, aber do cha-n-i nüüt mache.”
Waiter: "Sorry but I can't do anything."

Wie würdisch du i dere Situation reagiere?
How would you react in this situation?

•  “Ok, denn bitte d Schpaghetti Bolognese für mini Tochter.”
•     “Ok, so the spaghetti Bolognese for my daughter, please.”

•  “Das isch jo de Bescht! Cha-n-i bitte mit em Schef rede?”
•  “That’s unbelievable! Can I speak the boss, please?”

• “Goht s eigentlich no? Wenn ihne d Wünsch vo irne Chunde so gliich sind, denn gö-mer halt a-n-e-n-andere Ort go ässe.”
•  “What’s going on? When you don’t care about the wishes of your clients, we’ll go to another place to eat.”

Useful phrases:

Chasch das säge? s Chuchichäschtli.
Can you say it? “s Chuchichäschtli”.

s Gschirr
Dishes

Versorge
To put away

Chasch das säge? s Chuchichäschtli.
Can you say it? “s Chuchichäschtli”.

Es Chuchichäschtli isch es Chäschtli i de Chuchi, wo mer zum Biischpil Gschirr drin cha versorge.
A kitchen cupboard is a cupboard in the kitchen, where one can put away dishes for example.

Chuchichäschtli isch es Schwiizertütsches Wort, wo schwirig isch zum uusschpräche.
Chuchichäschtli is a Swiss German word, which is hard to pronounce.

Im Chuchichäschtli sind grad drü CH.
In the word Chuchichäschtli there are right three CHs.

Für vil Usländer isch es schwirig, Chuchichäschtli richtig uuszschpräche, wil s so vil Ch im Wort het.
For a lot of foreigners, it is hard to pronounce Chuchichäschlti properli, because it has so many CHs in the word.

D Ch vom Chuchichäschtli chratzed im Hals.
The CHs from Chuchichäschtli scratch in the throat.

Ich bruuche s chliine Chörbli, wo im schreckliche Chuchichäschtli verschteckt isch.
I need the small basket, which is hidden in the awful kitchen cupboard.

Chind Gottes, de Chäs chunt doch nid is Chuchichäschtli, dä chasch i Chüelschrank tue!
Dear child, the cheese doesn’t belong in the kitchen cupboard, you can put that in the fridge!

​Mine Schwoger het alli Chuchichäschtli nöi gmolet und jetz gesehnd si wider uus wie nöi!
My brother in law painted all kitchen cupboards new and now they look like new again.

Chum, mach schnäll, mir chömed süsch z schpot i Chuchisalon.
Come on, hurry, otherwise we will be too late in the kitchen salon.

Du weisch jo: Mir wönd nöii Chuchichäschtli go uussueche!
You know: We want to go and choose new kitchen cupboards!

Ich bi im Oktober elei uf Sardinie gange.
In October I went to Sardinia on my own.

Ich ha lang gwärweist, zwüsche Sardinie und Zypere, aber denn ha-n-i mi für Sardine entschide.
I hesitated long between Sardinia and Cyprus, but then I decided for Sardinia.

Schlussändlich ha-n-i mi für Sardinie entschide, wil s billiger isch gsi.
Finally, I decided for Sardinia, because it was cheaper.

Ich ha vom Mäntig bis am Donnschtig frei gha.
I was off from Monday till Thursday.

Wil s am Mäntig kei diräkte Flug het gha, bi-n-i über Madrid gfloge.
Because there was no direct flight on Monday, I flew through Madrid.

Ich bi füüf Täg lang det gsi.
I was there for five days.

Ich bi go d Schtadt besichtige und a s Meer go bade.
I went sightseeing in the town and swimming in the sea.

Ich ha s italiänische Ässe gnosse.
I have enjoyed Italian food.

D Insle isch sehr interessant gsi.
The island was very interesting.

Es het vil gschichtlichi Orte, Paläscht, Chile, es Kunschtmuseum, es Aquarium, de alti grossi Märt mit vilne früsche Sache usw.

There are a lot of historic sights, palaces, churches, an art museum, an aquarium in the old marketplace with a lot of fresh things and so on.

Ich ha au einigi Lüüt det könneglehrt.
I also got to know some people there.

Ich bi i-mene Airbnb gsi und d Vermieter hend i de Gaschtronomii gschaffet.
I was in an Airbnb and the landlords were working in the gastronomy.

Si hend mir vil Ort empfohle, wo-n-i cha go bsueche.
They recommended me a lot of places which I can go to visit.

D Lüüt det sind sehr eifach im Umgang und interessiert a de Lüüt, wo si chömed cho bsueche.
The people there are very simple in the contact and interested in the people who come to see them.

Si sind sehr härzlich und gaschtfründlich gsi.
They were very affectionate and hospitable.

Di meischte hend i-mene gebrochene Änglisch mit mir gredt.
Most spoke in broken English with me.

Aber mir hend üs guet verschtande.
But we understood each other well.

Mir gfallt di italiänischi Kultur sehr.
I very much like the Italian culture.

Am Morge gönd si zersch is Kafi, bevor si gönd go schaffe.
In the morning they go to the coffee shop first, before they go to work.

Si sind immer am Lache und Rede und Singe und Ässe.
They are always laughing and speaking and singing and eating.

Si gönd vil zäme Uus is Reschtorant und pfleged sich sehr.
They often go together to the restaurant, and they care well for themselves.

Si tünd sich debi sehr schön aazieh.
They do dress beautifully when they go out.

Sogar alti Lüüt gönd zäme i Uusgang und hend de Plausch mitenand.
Even old people go out together and have fun together.

Es isch sehr e gueti Atmosphäre gsi.
It was a very good atmosphere.

Ich bi scho Ändi vo de Säson gange und alli hend mi gfrogt, was ich do mache.
I went at the end of the touristic season, and everybody asked me, what I am doing here.

Zu dere Ziit het s au chli Überschwemmige gha.
At this time there were some floodings too.

Z Majorca isch es denn vil schlimmer gsi, aber z Sardinie zum Glück weniger.
In Majorca, it was much worse then, but in Sardina luckily a little less.

Während enere Nacht het s es Uusgeh verbot gha und mir sind mehreri Schtund zäme im Reschtorant blibe, bevor si wider Entwarnig hend gäh.
During the night there was a ban to go out, and we had to stay together some hours in the restaurant, before they permitted us to leave.

Mir hend aber sehr e gueti Ziit gha zäme und ich ha vil Lüüt könneglehrt.
But we had a perfect time together, and I got to know a lot of people.

Schlussändlich ha-n-i denn z Fuess zu minere Wohnig zrugg chönne, wil si uf em Hügel obe isch gsi.
Finally, I could go home to my apartment on foot, because it was on the hill.

Here is a short story in Swiss German. What would you do in a situation like that? 

Schtell dir vor!
Imagine!

Geschter het mi mine Sohn im Badzimmer iibschlosse!
Yesterday my son locked me into the bathroom!

Er het de Schlüssel vo usse is Schloss gschteckt, wo-n-i am Dusche gsi bi.
He stuck the key from outside into the lock, when I was having a shower.

Denn het er ne dräit und wo-n-i ha wölle use goh, isch d Türe bschlosse gsi.
Then he turned it and when I wanted to go out, the door was closed.

Ich glaub er isch sehr verschrocke debi.
I believe he was very scared.

Dur d Tür ha-n-ich-em denn erklärt, dass er de Schlüssel wider mues i di anderi Richtig dräie.
Through the door, I then explained to him, that he must turn the key in the other direction again.

Aber er het d Närve dezue nümm gha.
But he didn’t have the nerves to do it anymore.

Es isch eifach nümm gange!
It just didn’t work!

Ich ha mir scho vorgschtellt, dass ich de ganz Tag do im Badzimmer iibschlosse bi.
I already imagined that I will be locked up the whole day here in the bathroom.


Denn ersch chunt mine Maa vo de Arbet hei.
Only when my husband comes home from work.

Aber wär würd denn zu miim Sohn luege?
But who would watch my son then?

Er isch jo ersch vieri!
He is only four!

Wär würd denn Zmittag choche?
Who would cook dinner then?

Ich ha mi gfühlt wie-i-n-ere schlächte Kommödie.
I felt like in a bad comedy.

Ich hätt am liebschte di ganz Tür iigschlage.
I could have smashed the whole door.

​

Doch denn ha-n-i mer überleit, dass es besser wär, us em Fenschter z chlättere.
But then I thought, that it might be better, to climb out of the window.

Ich ha also mine Bademantel aazoge und bi us em Badzimmerfenschter usegchlätteret.
So I put on my bathrobe and climbed out of the window of the bathroom.

Ich ha ghofft, dass mi üse Nochber nid gseht.
I was hoping that our neighbor doesn't see me.

Zum Glück isch üses Badzimmer im Parterre … und das het mer kei grösseri Schwirigkeite gmacht.
Luckily our bathroom is on the ground floor … and that didn’t cause me greater difficulties.

Dusse het s grad gschtürmt und de Wind isch mer um d Ohre pfiffe.
Outside it was stormy and the wind whistled around my ears.

Ich ha mine Bademantel änger um mich ume zoge  …. und bi schnäll barfuess um s Huus ume gschprunge.
I wrapped my bathrobe closer around me …. and ran fast with bare feet around the house.

D Iigangstüre isch glücklicherwiis nid bschlosse gsi.
Luckily the front door wasn’t locked.

So ha-n-i mi schnäll i di warmi Schtube chönne rette und mine verwirrti Sohn i d Arme näh.
So I could save myself quickly into the warm living room and take my confused son in my arms.

Ich glaube s nöchschte Mal bschlüss-i s Badzimmer lieber vo inne, wenn i dusche.
I think next time I better close the bathroom door from the inside when I have a shower.

Here is a short, love story in Swiss German. 

nöi
new

de Schtuel
chair

s Bild
picture 

d Lampe
lamp

de Sässel
armchair

d Wanduhr
clock

s Büechergschtell
shelf

s Möbel
furniture 

öppis loswärde
get rid of something

Mir münd das loswärde.
We must get rid of it. 

Conversation 1 

Schätzeli!
Honey!

Jo, Härzchäferli, was wotsch?
Yes, Darling, what do you want?

Ich möcht gärn üses Zimmer nöi iirichte.
I would like to change our room.

Scho wider?
Again? 

Jo. mir bruuched e nöii Lampe.
Yes, we need a new lamp. 

Würklich?
Really?

​Jo, und mir bruuched es nöis Büechergschtell.
Yes, and we need a new shelf.

Do you ski? Do you remember when you stood on your skis for the first time?
I hope it wasn't as dramatic as in this story.

Möchtisch go Schii fahre?
Do you want to go skiing?

Jo, Schii fahre gseht cool uus, aber ...
Yes, skiing looks so cool, but ...

Ok, denn pack dini Sache, mir gönd go Schii miete.
Ok, pack your things, we go to rent skis.

Grossartig! Ich fröie mi scho druf, aber ...
Great! I am looking forward to it, but ...

OBE UF EM BÄRG BI DE SCHWARZE PISCHTE:
​On the top of the mountain,  black slope:

Bisch parat, Schätzeli?
Are you ready, love?

Jo, aber isch Schii fahre schwirig?
Yes, but is skiing difficult?

Nei, mach s eifach so wie-n-ich. Das isch es Chinderschpil.
No, just do as I do. It's easy.

Liebling, wart. Mini Schii fahred mer devo!
Honey, wait. My skis drive off under my feet!

Schätzeli, ich fahre scho wiiter. Du fahrsch so langsam, dass i no verfrüüre. 
Honey, I already go on driving. You're so slow, I'll freeze.

Hilfe! Wart!
Help! Wait!

Du,  ich ha drü Schtund bruucht, bis i wider dunde gsi bi!
You! I needed three hours until I was back down again!

Eis Glück, ha-n-i mi nid meh verletzt!
Luckily I haven't hurt myself more.

Ich ha nur chli Büüle.
​I only have some bruises.

Ich bi so verruckt uf dich!
I am so mad at you!

Aber Schätzeli ... Ich ha dänkt, du möchtisch go Schii fahre.
But honey... I thought you wanted to go skiing.

Das isch nümm wichtig. 
That's not important any more.

Du bisch verantwortigslos und du hesch mi lo sitze! 
You are irresponsible and you left me in the lurch! 

Ich mache Schluss mit dir!
​That's the end of our relationship!

Today we will talk about architecture in Switzerland. How can we preserve our unique culture and heritage? 

D Landschaft vo de Schwiiz isch wunderschön.
Swiss landscape is very beautiful. 

Ich liebe d Natur i de Schwiiz.
I love Swiss nature. 

Ich liebe d Bärge.
I love the mountains. 

Jede hätti gärn siis Eifamiliehuus uf em Land.
Every one would like to have his house in the countryside.

Üsi Bevölkerig wachst schtändig.
Our  population is constantly growing. 

Mir bruuched meh Wohnige.
We need more flats. 

Es git e grossi Nochfrog noch Wohnruum.
There is a huge demands for living space. 

​Mir bruuched aber au meh Erholigsruum.
But we need more recreation areas too. 

Vil Ort verlüüred ire ländlichi Charakter.
Many places lose it's rural character. 

Vil Lüüt hend die Entwicklig nid gärn.
Many people don't like this trend. 

Di traditionellei schwiizer Architektur isch einzigartig.
Traditional Swiss architecture is unique. 

Ich finde si sich sehr schön.
I think it is very beautiful. 

D Schwiizer sind gueti Designer.
Swiss people are very good at designing. 

Doch einigi Lüüt dänked, dass mir d Landschaft z fescht verbaued.
However, some people think we spoil the landscape by building too much.

​

Was dänksch du?
What do you think?

Was dänksch über d schwiizer Landschaft?
What do you think of  Swiss landscape?

Glaubsch du, dass i de Schwiiz z vil bauet wird?
Do you think we build too much in Switzerland?

Bisch du für d Zersideligsiniziative?
​Are you for the initiative against urban sprawl?

Wie würdisch du s Problem mit de grosse Nochfrog noch erforderlichem Wohnruum löse?
How would you solve the problem with the high demand for affordable flats? 

Glaubsch du, dass mir öppis chönd verändere?
Do you think we can change something? 

Sölled mer nur no verdichtet baue?
Shall we only build more dense?

Das Wuchenänd het s vil gschneit.

Es isch s ideale Wätter gsi für so-n-e WHM Kurs.

Mir hend Glück gha, dass es z Zermatt nid gschtürmt het.

Mir sind 15 Lüüt gsi, wo a dem Wuchenänd hend teilgnoh.

Die Wim Hof Methode isch ganz öppis bsunders.

Wo mir im iischalte Fluss sind go bade, hend einigi Lüüt üs aagschproche.

Si hend gfrogt, wiso mir das mached.

Mir hend ine erklärt, dass es sehr gsund isch.

Si hend rächt verschtändnisvoll druf reagiert.

Mir hend über de ganz Tag immer wider die Atemüebige gmacht.

Das isch e wichtige Teil vo de Wim Hof Methode.

Ich cha de Atem öppe e Minute lang aahalte.

Mer tuet immer sehr tüüf iischnuufe und schnuufed wider uus für öppe 40Mal.

Nochhär haltet mer de Aatem aa so lang wie  s goht.

Einisch noch em Uuschnuufe und denn wenn mer wiider iigschnufet het.

S Ganze widerholt mer öppe 4 Mal.

Bim dritte oder vierte Mal bi-n-i meischtens iigschlofe.

Die Atemüebige sind so entschpannend.

Drum ha-n-i s nochhär im Sitze probiert.

Mir hend au es Grät gha, wo de Suurschtoffghalt vom Körper misst.

Mine Suurschtoffghalt isch vil besser worde.

Üse Leiter het gseit, dass er zwöi Mal pro Tag zwöi Rundene Atemüebige macht.

Das längt scho.

Ich dänke, das chönnt-i eigentlich au mache.

Es wär sicher vo Vorteil, wenn i die Gwohnheit würd i mine Alltag iibaue.

Das wär e guete Nöijohrsvorsatz.

Am Sunntig si-mer denn e Schtund lang i churze Hose und T-Shört go laufe.

D Passante hend üs alli komisch aagschtarrt.

Alli sind so warm iipackt gsi mit Winterjagge, Schal, Händsche und Chappe.

Das isch de Höhepunkt vo üsem Kurs gsi und ich ha mi nochhär total guet gfühlt.

Und du?

Hesch Luscht übercho, das au einisch uuszprobiere?

Oder bisch e Gfröörli?

Today we will learn how to say "bicycle" in Swiss German. There are some examples as well. 

Ich tue sehr gärn Velo fahre.
I like to cycle.

Chum mir gönd go Velo fahre!
Come let's go cycling!

Was? Hüt? Bi dem Wätter goh-n-i nid go Velo fahre!
What? Today? With this weather, I don't go cycling!

Aber mir münd no d Summerferie plane.
But we still have to plan the summer holidays.

Wie wär's wenn mer wüded zäme Veloferie  mache?
What about going on cycling holidays together?

Das isch e gueti Idee. 
This is a good idea.

Denn mü-mer aber im Früehlig zum träniere es paar längeri Velotuure mache.
But then we have to go on some longer bike tours to train in springtime.

It is early December, and it is time for St Nicolas. He arrives in Switzerland on 6th December. If you behaved yourself, You can get from St Nicolas different presents like tangerines and gingerbread. St Nicolas is not alone; he's got a helper named Schmutzli. In today's lesson, we will talk about what my students think of him. 

Mini Fründin us de USA dänkt, dass de Schmutzli sehr e kontroversi Figur isch. Einigi Lüüt hend ne gärn, anderi säged, dass er eifach de Hälfer vom Samichlaus isch. Vil Chind hend Angscht oder mindeschtens Reschpäckt vor -em, wil mer ne seit, dass wenn si bös sind, de Schmutzli si i siim Sack i Wald mitnimmt.

Was dänksch du über de Schmutzli?

Git s e vergliichbari Figur i dinere Kultur?

My friend from the US thinks that Schmutzli is a controversial figure. Some people like like him, some people say that he is just a helper of St. Nicolaus. A lot of children are scared of him or at least have respect from him, because people say that if they are naughty, Schmutzli will take them with him in a bag to the forest.

What do you think about Schmutzli?

​Do you have a similar figure in your culture?

In today's lesson we will learn the days of the week. Also, some examples will be included. Listen to the recording and repeat.